Değerli okuyucu, karanfil Osmanlı Mutfağının vazgeçilmez bir
baharatıdır. Kuvvet macunlarında, aşurede onun kullanımından vazgeçilemez. O,
karanfil ağacının tomurcuklu çiçekleridir. Çiçekçilerin satışa sundukları ve
halk arasında bilinen karanfil çiçeği ile hiçbir alakası yoktur. Anavatanı,
Endenozya ve İspanya olarak bilinir. Hindistan ve Sri Lanka’da bol miktarda
yetiştirilir ve mutfaklarının da vazgeçilmez baharatıdır. Avrupalılar, onu
turşu ve tatlılarında çeşni vermesi amacı ile kullanırlar.
Karanfil, karanfil ağacının çiçeklerinin tomurcuklarından
elde edilir. Ağaçlarının boyları yirmi metreye kadar ulaşabilir ve dört mevsim
yeşildir (evergreen). Karanfil ağacının tomurcuklarından elde edilen bu
baharat, odunumsu ve koyu kahve-siyah renklidir. Yaklaşık iki-üç santimetre
boya eriştiklerinde hasat edilirler. Anadolu’da, eczanelerin olmadığı
bölgelerde halen çürük diş ağrılarında ağrı kesici olarak kullanılmaktadır.
Çürük dişin oyuğuna, ezilmiş kuru karanfilin bir parçası yerleştirilir veya da
yağından bir damla damlatılır. Ağrı kesici gücünü içerdiği gallik asitten alır.
Genel bir kural olmasa da içkili lokantalarda hesabı istediğinizde masanıza bir
çanakta karanfil sunulur. Ağızdaki içki kokusunu almak içindir.
İshale karşı
Onu ilk araştırmaya başladığım yıllar doksanlı yılların
başları idi. Kuru karanfilde beni ilk şaşırtan, içeriğinde alpha-kadinol,
alpha-kubeben ve maslinik asit etkin maddelerinin aynı anda bulunması idi. Bu
üç ana etkin maddeyi başka hiçbir bitkinin çiçeğinde aynı anda bulamazsınız. Bu
özellik karanfile özgüdür. Onun bu ayrıcalığı, ishale karşı, bu üçlünün
birarada bulunmasında saklıdır. Kuru karanfil, ani gelişen ishale karşı
muhteşem bir karşı etki gösterir. Deyim yerinde ise, kuru karanfil ishale karşı
muhteşem etkilidir ve bıçak keser gibi ishali keser. Eğer, ishal oldu iseniz,
hiç çekinmeden karanfil kürünü birkaç gün uygulayabilirsiniz. İshale bağlı
karın sancılarını, bağırsak hareketliliğini kısa zamanda (uyguladıktan birkaç
saat sonra) nasıl ortadan kaldırdığını hayretle gözleyebilirsiniz.
İleri yaş grubunda olupta günler süren ishal şikâyetleri
sonunda elektrolit dengesi (tuz ve mineral dengesi) ve vücutlarının su dengesi
bozulmuş onlarca yaşlı insan tanıdım. Kullandıkları ilaçlar fayda etmemiş.
Uyguladıkları sıkı diyete rağmen ishalleri devam eden. Yorgun ve bitkinler.
Onlara destekleyici olarak karanfil kürünü önerirdim…Daha ertesi gün arayarak
karın ağrılarının, bağırsak hareketlerinin azaldığından ve su gibi olan
dışkının şekillenmeye başladığını çok daha seyrek tuvalete çıktıklarını
anlatıyorlardı. Yaşlı bir insana yardımcı olabilmenin bana verdiği ayrı bir
mutluluk vardır. Değerli okuyucu, ishale karşı yukarıda belirtmiş olduğum üçlü
ana etken madde ne kadar fonksiyonel ise, karanfilin içerdiği vanillin,
metil-eugenol ve diğer yardımcı fonksiyonel etkin maddeleri de göz ardı etmemek
gerekir. Daha doğrusu, yüzlerce farklı etkin madde içeren bir bitkiyi bir bütün
olarak düşünmek ve değerlendirmek gerekir.
Zihin ve beden yorgunluğuna karşı
Karanfilin alternatifi yoktur. Onun sahip olduğu bazı
özellikleri ve kimyası başka hiçbir bitkiyle veya baharatla mukayese edilemez.
Kendinizi yorgun mu hissediyorsunuz? Zihin yorgunluğunuz da mı mevcut?
Başınızda veya üzerinizde bir ağırlık mı hissediyorsunuz? Veya gergin misiniz?
Bir bardak su kaynatın ve hemen sıcakken üzerine dokuz-on adet karanfil tanelerinden
ilave ediniz. Beş-altı dakika bekledikten sonra karanfilleri içerisinden
çıkarmadan yudum yudum içiniz. En geç on dakika sonra yorgunluğunuzun
gittiğini, vücut direncinizin arttığını gözlemleyebilirsiniz. Çok daha
önemlisi, günün yorgunluğuna bağlı zihin yorgunluğunuzun ortadan kalktığını
daha dinamik düşünsel güce sahip olduğunuzu hayretle hissedebileceksiniz. Var
ise, üzerinizdeki gerginliğin de yavaş yavaş ortadan kalktığını göreceksiniz.
Karanfilin bu konudaki etkilerini daha da artırmak istiyorsanız, kendinize bir
çay demleyip içerisine 10-12 adet karanfil atınız, birkaç dakika bekledikten
sonra çayınızı yudumlayarak keyfini çıkartınız. İçtikten 5-10 dakika sonra
zihin yorgunluğunuzun kayıp olduğunu ve zindeleştiğinizi hayretle
gözlemleyebilirsiniz. Bu amaçla uygulayacağınız karanfilli çayı haftada 3-4
defadan fazla uygulamayınız ve alışkanlık haline getirmeyiniz.
Kanser hastaları
Kemoterapi veya radyoterapiye bağlı gelişen ishaliniz var
ise, birkaç günlük karanfil kürü mükemmel bir yardımcıdır.
Dikkat: Karanfil kürü uygulanırken
İshal şikayetlerinde karanfil, çay olarak içilmemelidir.
Birkaç yudum oda sıcaklığındaki su ile alınmalıdır. Trombozit (platelet)
düşüklüğü sorunu yaşayan hastaların karanfil kürünü uygulamamaları gerekir.
Özellikle bazı ilaçlar, yan tesir olarak trombozit düşüklüğüne neden
olabilmektedir. Bu türden ilaçları kullanan hastaların karanfilden uzak
durmaları gerekir. Kullanacağınız karanfillerin raf ömrünün bir yıldan daha
fazla olmamasına özen gösteriniz. Bir yıldan fazla beklemiş karanfilleri
kullanmayınız. Kuru karanfili iki parmağınızın arasında ezmeye çalışınız, eğer
kolayca kırılıp ufalanıyor ise, kullanmayınız. Raf ömrünü çoktan doldurmuş
demektir.
Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder