BENİM DE ÜYESİ OLDUĞUM YENİ KURULAN DERNEĞİMİZ
AÇILIŞ VE RESİM SERGİSİ
311 YILINDA NİCOMEDİA ROMA İMP.BAŞKENTİ VE RESİMDE SARAY GÖSTERİLİYOR.
İMP. CONSTANTİNUS VE İMP.LİCİNİUS ARASINDA İMZALANAN HÖŞGÖRÜ FERMANI
ÇEKÜL BAŞKANI VE DERNEĞİMİZİN KURUCUSU NUMAN GÜLŞAH
ULUSLARARASI SANATÇILAR DERNEĞİ BAŞKANI VE KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ İLETİŞİM FAKÜLTESİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ SN.SİNAN HOCA.
ÜNİVERSİTEMİZİN DEKANI
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ VE KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ PROF.AYŞE ÇALIK ROSSE.ÜNİVERSİTEMİZ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ TERY SMİTH.
NİKOMEDİA ACADEMİ DERNEĞİ BAŞKANI MARİNA BAUMAİSTER
CHP İZMİT MİLLETVEKİLİ HAYDAR AKAR.İLETİŞİM VE TYATRO BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİ
KOKTEYL ESNASINDA ARKA BAHÇE VE TARİHİ ESERLERLE İÇİÇE
DÜNYADA İLK KEZ UYGULANAN İNANÇ VE DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜNE AİT HOŞGÖRÜ FERMANI.DOĞU VE BATI ROMA İMPARATORLARININ ARASINDA İMZALANIYOR NİCOMEDİA ROMA İMPARATORLUĞUNUN BAŞKENTİ O YILLARDA VE MÜTHİŞ BİR İNSAN KIYIMI VAR SEBEP İSE HIRİSTİYAN OLUŞLARI.
Bithynia kuzeyde Karadeniz (Pontus Euxeinos), batıda
Çanakkale Boğazı (Hellespontos) ve Kocaçay (Rhyndakos), güneyde Sakarya ırmağı
(Sangarios) ile sınırlanmış, Anadolu'nun kuzeybatısında bulunan bölgedir. Asya
kıtasının Avrupa'ya doğru ilerlemiş bir uç parçası olan Bithynia'nın üç tarafı
denizlerle kaplıdır ve uzun bir sahil şeridine sahiptir. Bithynia'ya başkentlik
etmiş olan Nikomedia bulunduğu mevki dolayısıyla önemli bir kenttir. Körfez
gittikçe daraldığından kolayca kapatılıp müdafaa edilebilmekte olup dünyanın en
iyi limanlarından biri olarak kabul edilmektedir. Nikomedia'dan iki yol vardır.
Bunlardan biri sahilden Marmara denizine yönelerek kuzeye ve güneye doğru
gitmeye veya karşı yakada bulunan Avrupa sahiline geçmeye müsait olan yol,
diğeri de körfezin kuzey sahilini takip ederek İstanbul' a giden yoldur.
Nikomedia, Nikaia ile beraber tektonik bir depresyonun
kenarında bulunmasından dolayı dezavantajları vardır. Şehir ağır ve sıkça
depremlere açıktır. Nikomedia'nın içinde bulunduğu, Hellenlerle Romalıların
Bithynia dedikleri coğrafi bölgenin M.Ö. XII. yüzyıla kadar durumu karanlıklar içindedir.
O kadar ki antik dönemin tarihçileri bile, bize kadar ulaşan bilgiler üzerinde
yanılmalara, çelişkilere düşmüşlerdir. Bugüne kadar Nikomedia çevresinde ve
yöresinde ele geçen arkeolojik kalıntı ve buluntuların değerlendirilmesi
sonucu, bölgenin başlangıç tarihini M.Ö.XII. yüzyıl olarak kabul etmek
gerekmektedir.
M.Ö. 712 yılında Hellas (Yunanistan) Megara şehrinden
hareket eden ve kendilerine yeni bir şehir kurmak için uygun bir yer arayan
göçmen grubu, İzmit'in tam karşısında, körfezin güney köşesinde bulunan keramik
parçalarının gösterdiğine göre "Baş İskele" mevkiine yerleşmişlerdir.
Bu şehir kısa zamanda ilerleyerek kendi adına sikke darbetmeye başlamıştır. Bu
sikkeler üzerinde şehrin sembolü olan istakoz resmi görülür. Astakos kelimesi
bildiğimiz deniz hayvanı istakozdur. Megaralıların şehir kurarak yerleştikleri
bu bölge daha önce de bir yerleşme yeri idi.Yani Megaralılar buranın ilk halkı
değildir. Daha önce yerleşilmiş olan bir yeri ele geçirerek, Hellen şehri
haline getirmişlerdir. Bir rivayete göre Astakos isimli kahraman, bu yerin
perisi olan Olbia ile Poseidon'un oğludur. Bu rivayet, Hellen
kolonizatörlerinin diğer yerlerde de şehir kurduklarında tekrar ettikleri
geleneksel bir masaldır.
Astakos sikkelerinin arka yüzlerinde görülen kadın başı,
Nikomedia'nın perisi olan Olbia'nın başı olmalıdır.6 Antik çağın meşhur
coğrafyacısı Skylax Astakos isimli bir yerden bahsetmemekte, onun yerinde
"Olbia"yı göstermektedir. Bundan da Astakos ile Olbia isimlerinin,
aynı yerin çeşitli zamanlarda kullanılmış iki ismi olduğu anlaşılmaktadır.
Böylece Olbia-Astakos-Nikomedia aynı şehirdir.8 M.Ö. 7. yüzyılın ilk çeyreğinde
Trerler'in Bithynia'dan geçtikleri sırada Astakos'un da yağma edildiği, fakat
yine Megaralıların diğer bir kolonisi olan Khalkedon (Kadıköy) tarafından
tekrar iskan edildiği anlaşllmaktadır.9 Bundan sonra şehrin M.Ö. 500 ile 435
yılları arasında sikke darbettiği ve bağımsız bir Hellen yerleşmesi olduğu
bilinmektedir. Şehir ancak 435 yılında Atina'nın hakimiyetine geçtikten sonra
sikke darbına son vermiştir. 10 Daha sonra Astakos'un tarihi Bithynia'da
gelişen genel olaylara bağlı kalmıştır. Bithynia kralları o zamana kadar pek
uygar olmayan Bithynialıları ileri ve siyasette rol oynar bir duruma
getirmişlerdir.
M.Ö. 500 ile 435 yılları arasında darbedilen sikkelerin
üzerinde şehrin arması olarak yine istakoz resmi görürüz. Sikkenin arka
tarafında bir kadın kafası vardır. Hellen kolonistleri bununla Astakos'un
perisi Olbia' yı göstermek istemişlerdir. Tanrı Poseidon' dan doğma Astakos bu
kenti kurmuştur. Muhtemelen Olbia ismindeki bu peri Anadolu Tanrıçası
Kybele'nin şekillerinden biridir. Yukarda da bahsettiğimiz gibi Skylax Astakos
isminde bir şehir tanımadığını, o mevkide olan şehrin isminin Olbia olduğunu
söylemektedir.
Bu sikkelerin darbedildiği dönemde Astakos şehrinin ismi
birdenbire Attika-Delos Deniz Birliğinin vergi listelerinde görülmeye
başlamıştır. Bu listede Astakos'un yılda 900 drahmi verdiği görülmektedir. M.Ö.
450 yılında bu miktar 1000 drahmiye çıkmıştır ve M.Ö. 441 yılında listeden
tamamen kaybolmuştur. Atina hükümetini yöneten Perikles, Pontos ile ticaret
yapmak amacıyla Boğazları tamamen Atina'nın eline geçirmek için Karadeniz'e
askeri harekat düzenlemiş ve Astakos'a kuvvet vermek için göçmenler
yerleştirmiştir. Bundan sonra Astakos süratle genişlemiştir. Bithynia'nın
ikinci kralı Zipoites (M.Ö. 327-279) Astakos'u M.Ö. 315'de kuşattı ise de,
Anadolu'ya hakim olan Antigonos'un komutanı Ptolemaios'un baskısı dolayısıyla
başarılı olamamıştır. Daha sonra M.O. 279 yılında aynı kral Astakos'u ele
geçirmiştir. Bundan sonra Zipoites ile Trakya Kralı Lysimakhos arasında uzun
müddet devam eden savaşlar sırasında, Lysimakhos Astakos'u kısa bir süre için
zaptetmiştir. Ancak elinde tutamayacağını anlayınca şehri tahrip etmiştir.
Bithynia kralı Zipoites ölünce, yerine oğlu I.Nikomedes
geçmıştır. I.Nikomedes kendi ismi ile anılan yeni bir şehir kurmaya karar
verdiğinde, bu şehir için Astakos'un yerini seçmiştir. Burası körfezi n sonunda
ve dünya ticareti bakımından önemli bir nokta idi. Bu şehri kurmakla da
Bithynia kralı o zamanki dünya ticaret ve uygarlığına açılan bir kapı kurmuş
oluyordu. 1. Nikomedes, Astakos'un karşısında bugünkü İzmit'in bulunduğu yerde
M.Ö. 262 yılında Nikomedia kentini kurmuştur.
Yeni kente kurucusu tarafından Nikomedia ismi verilmiştir.
Eski Astakos şehrinin halkı da buraya yerleşmiştir. Kral burayı Bithynia
krallığının merkezi yaparak şehirde bir çok tapınak ve çeşitli maksatlı binalar
inşa ettirmiş ve memlekette kültürün yayılması için önlemler almıştır.
Nikomedia sürekli gelişme göstererek, büyük bir Hellenistik şehir haline
gelmiştir.20 Bundan sonra Roma M.Ö. i. yüzyılın ilk yarısında Bithynia'yı zapt
etmiş ve Pontus kralı Mithridates ilc Romalılar arasındaki savaşta şehir zarar
görmüştür. Kral LV. Nikomedes (M.Ö.91-74) ölürken krallığını Romalılara
bağışlamıştır.21 Mithridates tekrar Bithynia'yı zaptederek Nikomedeia'yı
karargah yapmıştır.22 Ancak Pompeius'un Mithradates'i kesin olarak mağlup
etmesinden sonra Bithynia artık bir Roma eyaleti haline gelmiştir.23 Roma valisi
ve eyalet meclisi Nikomedeia'yı mevkiinden dolayı Bithynia'nın merkezi
(Metropolis) yapmışlardır. Bir süre bu ünvanı Nikaia almış ise de sonradan
Nikomedeia yine merkez olmakta devam etmiştir. Nikomedeia Roma yolları
üzerindedir ve özellikle askeri nakliyat bakımından büyük önem taşımıştır.
Boğazlara hakim olan Nikomedeia'da devamlı olarak bir Roma
filosu bulunuyordu. 123 yılında Nikomedeia'da büyük bir deprem olmuştur.
Depremden harap olan kent Hadrianus tarafından (M.S.I17-l38) onarılmıştır.
Üçüncü yüzyılda imparatorluğun genel olarak çökmeye başlaması, Gotların ve
Partlann taarruzlarına maruz kalması sonunda Nikomedeia da zarar görmüştür.24
Gotlar, gemilerle çıkarak Nikomedeia'yı yağma etmişlerdir. M.S.284 yılında
Nikomedeia'da imparator olan Diocletianus zamanında şehir imparatorluğun
merkezi olmuştur.
Nikomedeia şehrinin baştanrıçası Demeter' dir. Demeter' in
büyük tapınağı sikkeler üzerinde tasvir edilmiştir. Diokletianus'un,
imparatorluğu Doğu ve Batı Roma diye bölmesi ve İmparator Büyük Konstantin'in,
başkenti İzmit'ten alıp Konstantinopolis'e taşıması üzerine Nikomedia'nın
tarihteki önemi azalmış ve kent bir daha asla eski görkemli günlerine
dönememiştir.
6. yüzyılda Bizans İmparatoru Justinianus, doğuya giden
Nikomedia yolunu tamamen kapattırarak, kenti bir sayfiye kasabasına
dönüştürmüştür. Tüm Bizans boyunca da kentin bir önemi kalmamış, sikke darp
yetkisi bile elinden alınmıştır. 1078 de Selçuklu sultanı Kutalmışoğlu Süleyman
Şah, Nikomedia'yı ele geçirecek ve 1097 de Bizans İmparatoru Aleksios Komnenos,
kenti geri alacaktır.
242 yıl sonra Orhan Gazi, nin komutanı Akçakoca 1326-27
senelerinde Nikomedia'yı Geri alacak ve artık bu tarihten sonra Nikomedia Türk
yurdu olarak kalacaktır… Selçuklular, Nikomedia sözcüğünü, Nikumidiya olarak
telaffuz etmişler ve Bizans'tan Alınan kentin artık İslami bir kent olduğunu
göstermek için başına İS önekini koymuşlardır. Böylece kentin adı İsnikumdiya
olmuştur.
Bu sözcük, yıllar içinde İsnikomid, İznikmid, İzmid ve İzmit
haline dönüşmüştür.
Hazırlayan: Sedat Tuna Yalıncan
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder