ROMA

İnsanlık tarihinin en büyük medeniyetlerinden birisinin kurulduğu, İtalya’nın başkenti Roma gezilecek yerler söz konu olduğunda çeşitlilik açısından Paris’i, Londra’yı, Amsterdam’ı rahatlıkla geride bırakabilen bir şehir. Caddelerinde gezerken 2.800 yıllık tarihi birikimini rahatlıkla hissedebileceğiniz kentin sınırları içerisinde Vatikan gibi bir kültür hazinesini barındırması, gezginlere dolu dolu bir tatil geçirme olanağı veriyor.

İtalya’nın bu dünyaca ünlü başkentinde gezip görülmesi gereken tüm detayları ise bu yazımda kapsamlı bir şekilde anlatacağım.

KOLEZYUM

Roma gezilecek yerler listenizin ilk sırasına, ünü tüm dünyaya yayılmış olan Kolezyum’u yazabilirsiniz. Flavianus Amfitiyatro adıyla da tanınan görkemli yapı, yaygın inanışa göre adını girişinde yer alan 30 metre yüksekliğindeki Colossus Neronis Heykeli’nden alıyor. 188 metre uzunluğa, 156 metre genişliğe sahip amfitiyatronun inşasına İmparator Vespasian’ın tahtta olduğu M.S. 72 yılında başlanmış.

Zamanında 55.000 kişinin tiyatro oyunlarını, hayvan ve gladyatör dövüşlerini, idamları izlemek için toplandığı yapının açılışı ise 8 yıl sonra İmparator Titus tarafından gerçekleştirilmiş. 450 yıl boyunca imparatorların halk üzerindeki güçlerini pekiştirmek için kullandıkları tarihi yapı, uzun süre önce depremlerden dolayı kullanılamayacak duruma gelse de 2007 yılında Dünya’nın Yeni 7 Harikası’ndan biri olarak seçilmiş.

Eğer Roma seyahatinizde yeterli vaktiniz varsa Kolezyum’un içine mutlaka girin. Yoğun sezonda girişte uzun kuyruklar olabiliyor bu nedenle Roma Pass kartı satın alarak hem Kolezyum’a ücretsiz hem de uzun kuyrukları beklemeden girebilirsiniz. Ya da dilerseniz altta linkini paylaştığım rehberleri turlardan birine katılarak da bu muhteşem yapıyı keyifle gezebilirsiniz.

ROMA FORUMU

Kolezyum’un batısında yer alan Roma Forumu, 1000 yıl boyunca imparatorluğun ticari, siyasi ve kültürel merkezi olarak kullanılmış. Romalılar’ın daha çok Forum Magnum adıyla andıkları bölgenin alanı içerisine M.Ö. 5. yüzyıldan M.S. 7. yüzyıla kadar pek çok dini yapı, anıt ve yönetim binası inşa edilmiş.

18. ila 20. yüzyıllar arasında gerçekleştirilen çeşitli kazı çalışmaları sonucunda gün yüzüne çıkartılan bu tarihi yapıların en önemlileri olarak Septimius Severus Zafer Takı, Vesta Tapınağı ve Vesta Bakireleri Evi, Curia, Kastor ve Polluks Tapınağı, Titus Zafer Takı, Vespasianus Tapınağı, Satürn Tapınağı, Antoninus ve Faustina Tapınağı gösteriliyor.

NAVONA MEYDANI

Hareketli yapısıyla Roma kent yaşamını gözlemlemek isteyenlere cazip fırsatlar sunan Navona Meydanı, Papa X. Innocent’in isteği doğrultusunda M.S. 1. yüzyılda, İmparator Domitian tarafından yaptırılan bir stadyumun yerine inşa edilmiş. Tasarım açısından yerini aldığı stadyumu andıran alan çevresindeki kafeler, soluklanmak ve performanslarını sergileyen sokak göstericilerini izlemek için oldukça idealler.

İçlerinde Bernini’nin tasarladığı Dört Nehir’in de bulunduğu 3 çeşme ile süslenmiş Barok stilli meydanın hemen arkasında Sant Agnese in Agone, yakınında ise Roma’nın en ünlü dini yapılarından birisi sayılan San Luigi dei Francesi yer alıyor.

PALATİNO TEPESİ

Kentin en eski bölgesi olarak anılan Palatino Tepesi, Forum’un sadece 40 metre kadar yukarısında yer alıyor. Roma Mitolojisi’ne göre imparatorluğun kurucusu ikiz kardeşler Romulus ve Remus, bir dişi kurt tarafından bu tepedeki bir mağarada büyütülmüş.

Arkeolojik çalışmalar sonucunda efsanenin doğru olabileceğini destekleyen M.Ö. 9. yüzyıldan kalma kulübe kalıntıları keşfedilince, İtalya’nın başkentinin temellerinin bu tepede atıldığına inanılmaya başlanmış.

Efsaneyi bir kenara bırakacak olursak, tepe Antik Roma hakkında bilgi edinmeyi isteyenler için önemli bir kaynak niteliği taşıyor. Çünkü tepede İmparator Augustus’un ve eşi Livia’nın evleri başta olmak üzere Kybele Tapınağı, Flavia Sarayı, Farnese Bahçeleri, Hipodrom gibi önemli yapılar yer alıyor. Palatino’da ayrıca bölgenin altın çağı ile ilgili pek çok buluntunun sergilendiği küçük bir müze faaliyet gösteriyor.

 PANTEON TAPINAĞI

 “Tüm Tanrıların Tapınağı” Pantheon, 118-125 yılları arasında İmparator Hadrian tarafından inşa ettirilmiş. Pagan Roma tanrılarına adanmış tapınağın inşa edilme nedeni, M.S. 80 yılında yanan eskisinin yerine geçmesiymiş. Hatta yapının önünde yanan tapınağı yaptıran Marcus Agrippa’ya ithaf edilmiş bir yazı ve iki heykel yer alıyor.

Asli görevini 5 yüzyıla yakın bir süre devam ettiren dini yapı, Roma’nın Hıristiyanlığı benimsemesinin ardından 609 yılında Bakire Meryem’e adanarak kiliseye çevrilmiş. Mimarisi ile konuklarını büyüleyen kilisenin en görkemli kısmını, ortası güneş ışığının içeri girmesini sağlayacak şekilde tasarlanmış 43 metre çapa ve yüksekliğe sahip kubbesi oluşturuyor. Yapının içerisinde krallara, sanatçılara ve mimarlara ait çok sayıda mezar bulunuyor. Pantheon’a girdiğinizde kafanızı kaldırıp da tavana bakmak istememeniz biraz olasılıksız ama biz yine de belirtmeden geçmeyelim, tepeye baktığınızda bir delik göreceksiniz. Bu “Oculus” olarak bilinen ve kubbeden içeri ışık girmesini sağlayan bir delik. İnsanda merak uyandıran ve çok saçma bir soru olduğundan şüpheleneceğiniz için sormaya çekineceğiniz başka bir şeye de açıklık getirelim, evet yağmur yağınca tapınağın içine giriyor ama tüm su yerde görebileceğiniz küçük deliklere akıyor.

TREVİ ÇEŞMESİ

Roma gezilecek yerler listesinde sırada Poli Sarayı’nın bitişiğinde yer alan ve mimari açıdan göz alıcı güzelliğe sahip Trevi Çeşmesi bulunuyor. Ana teması deniz olan çeşmenin yapımına Papa XII. Clement’in isteği doğrultusunda 1732’de Heykeltıraş Nicola Salvi tarafından başlanmış. Çok sayıda sanatçının desteğiyle 30 yılda tamamlanabilen yapıtın orta kısmında, ana temasını vurgulayan 2 deniz ulağının çevrelediği Neptün figürüne yer verilmiş. Bu heykelin sağında ise suyun kaynağını keşfeden bakire betimlenmiş. Aşk Çeşmesi adıyla da anılan tarihi eseri mimarisi dışında popüler kılan başka bir özelliği daha var. Yaygın bir kanıya göre sağ eli ile sol omzunun üzerinden çeşmeye para atanların dileklerinin kabul gördüğüne inanılıyor. Bu yüzden gündüz vakti havuzunun başı oldukça kalabalık oluyor. Bence hazır Roma’ya gelmişken, siz de bir deneme yapıp çeşmeye para atın. Bu tarz şeylere inanmasanız bile yoksullara yapılan yardıma katkı sağlamış olursunuz.

AZİZ PETRUS MEYDANI

Bu balkondan ve soldaki camdan halka papa el sallıyormuş.

Orijinal adı Basilica di San Pietro olan Aziz Petrus Bazilikası, Vatikan’ın en gösterişli yapıları arasında sayılıyor. Aziz Petrus’un mezarının bulunduğu alana ilk olarak 349 yılında İmparator Constantinus’un emriyle bir bazilika inşa edilmiş.

Ancak bu yapı yıkılmaya yüz tutunca, 1506’da Roma Katolikleri’nin hac noktası olarak varsaydıkları
 günümüzdeki bazilikanın inşasına başlanmış. 1612 yılında yapımı tamamlanan Barok ve Rönesans stillerine sahip dini yapının tasarımında Michelangelo, Donato Bramante, Raphael gibi usta isimlerin imzası bulunuyor.

BAZİLİKANIN İÇİ

 BAZİLİKANIN TAVANLARI

 Çok ince oyularak yapılan güne ışığında görünen güvercin.

PİETA

1972 yılından bu yana özel bölümde sergilenen Pieta, Benini tarafından yaratılan Baldaken ve VII. Alexander Anıtı ile ziyaretçilerin dokunabilmek için önünde uzun kuyruklar oluşturduğu Aziz Petrus Heykeli 23 bin metrekare alan üzerinde yükselen ve 60 bin kişinin aynı anda ibadet edebildiği bazilikanın sahip olduğu önemli eserlerden bazıları.

Yoğun sezonda bazilika önünde uzun kuyruklar olabiliyor, seyahat planınızı bu durumu göz önüne alarak yapabilirsiniz. Ayrıca dilerseniz bazilikanın kubbesine çıkarak Roma manzarasını seyredebilirsiniz.

 AZİZ PETRUS HEYKELİNİN YANDAN GÖRÜNTÜSÜ

AZİZ PETRUS HEYKELİ

Vatikan'da yaşayan, Papa uğruna ölmeye yeminli İsviçre Muhafızları, 500 yıldır görevinin başında. 19-30 yaşlarındaki askerlerin seks yapması yasak. Vatikan'ı koruma görevinde 500 yılı geride bırakan İsviçre Muhafızları'nın hikâyesi 1505 yılında Papa II. Julius'un, İsviçre'den kendisini koruyacak bir birlik göndermesini talep etmesiyle başlıyor. O tarihte İsviçre askerlerinin ünü tüm Avrupa'da biliniyor. Eylül 1505'te 150 İsviçreli asker, ilk defa Roma'ya giriyor. Ancak İsviçre Muhafızları'nın resmi kuruluşu 22 Ocak 1506 olarak kabul ediliyor.

DÖRT DİL KONUŞUYORLAR

İsviçre Muhafızları, geleneksel Rönesans dönemi mavi, turuncu, kırmızı ve sarı kıyafetleriyle dünyanın dört bir köşesinden gelen ziyaretçilerin ilgi odağı. 110 kişilik bu ordu, dünyanın en küçük ordusu. Ancak bu küçük orduya dahil olabilmek hiç kolay değil. İsviçre Muhafızı olabilmek için İsviçre vatandaşı ve Katolik olmak şart. Vatikan'a gelmeden önce İsviçre'de askerlik görevi bitirilmiş olmalı. 19-30 yaş arası, atletik yapılı, en az 1.74 cm. boyunda, lise mezunu olmaları da aranan özellikler arasında. Almanca, İtalyanca, Fransızca ve İngilizce olmak üzere dört dili ana dili gibi konuşuyorlar.

MAAŞLARI BİN 350 AVRO

Hizmet süreleri iki ile 25 yıl arasında değişen muhafızlar, iki yıldan sonra görevden ayrılabiliyor. Görev süreleri boyunca Vatikan vatandaşı olan ve Vatikan pasaportu taşıyan askerlerden görev bitiminde bu hakları geri alınıyor. Geride bıraktıkları 500 yıl boyunca Papa'ya hizmet eden İsviçre Muhafızları Papa'nın sorumluluğu altında çalışıyor ve Vatikan tarafından finanse ediliyor. Her muhafız ayda bin 350 avro maaş alıyor. Muhafızların başlıca görevi İtalya'nın başkenti Roma'nın içinde 44 bin metrekarelik bir alana kurulu Vatikan Devleti'ne girişlerin kontrol ve güvenliğini sağlamak. Bir Batılı güvenlik uzmanı, "Onlar sadece İsviçre'den buraya ilginç kostümler giymek için gelen zengin aile çocukları değil. Vatikan dünyanın en sıkı güvenlik sistemi ve uluslararası istihbarat ağına sahip. İsrail'in Mossad'ına rakip olacak kadar iyiler" diyor.

SEKS YAPMAMAYA YEMİNLİLER

Bekâr olan muhafızlar göreve başlamadan önce cinsel ilişkiye girmeyeceklerine dair yemin ediyor. Sadece onbaşı rütbesine ulaşanlara evlilik izni veriliyor. Başmuhafız Elmar Maeder bu konuda şunları söylüyor: "Kişisel zevkler, egoizm, tüketicilik bir kenara bırakılmalı. Bunun genç yaşta çok kolay olmadığını biliyorum. Ama askerlerime onların nerede olurlarsa olsunlar, 24 saat boyunca Papa'nın muhafızları olduğunu unutmamaları gerektiğini hatırlatıyorum.’

 ŞİMDİYE KADAR GELEN PAPALARIN LİSTESİ

VATİKAN MÜZELERİ

Papalar tarafından toplanan birçok sanat eserine ev sahipliği yapan, alanında dünyanın en büyüklerinden biri Vatikan Müzeleri’nin temelleri, 1506 yılında Santa Maria Maggiore Bazilikası yakınındaki bir şarap mahzeninde Laocoön ve Oğulları Heykeli’nin bulunması ile atılmış.

Galerilerinde Antik Yunan, Etrüsk eserlerinin yanı sıra modern dinsel sanat eserlerine ve tablolarına yer verilmiş olan kültürel tesisin bir günde bitirilemeyecek kadar geniş koleksiyonlarını bir kenara bırakacak olursak, en güzel kısmını önündeki merdivenleri oluşturuyor.

SİSTİNA ŞAPELİ VE ADEMİN YARATILIŞI 

Müzenin 54 galerisi arasında dünyaca ünlü Sistina Şapeli de yer alıyor. Duvarlarını süsleyen freskler Papa IV. Sixtus için inşa edilen şapeli ilgi odağı haline getiren unsurların başında gösteriliyor. Özellikle şapelin tavanında yer alan ve Michelangelo tarafından oluşturulan “Âdem’in Yaratılışı” sahnesine birçokları müzenin barındırdığı en önemli sanat eseri gözüyle bakıyor.

Vatikan Müzeleri şehrin en popüler gezi noktalarından biri olduğu için girişte çok uzun bilet kuyrukları oluyor. Roma seyahatinizde kuyruklarda vakit kaybetmek istemiyorsanız benim yaptığım gibi biletinizi Roma seyahatiniz öncesinde internetten alın. Bence Roma’daki 2. gününüzün sabahına almak size daha planlı bir gezi sunacaktır. Bilet alırken gün ve ziyaret saatini seçin, mail adresinize gelen e-bileti çıktı alın ve tur başlangıcından yarım saat önce müzede olun.

Müzeye varınca kuyruğa girmeyin ve direkt müze girişine geçin. Bu arada yol boyunca bugün müzenin kapalı olduğunu, e-biletlerin geçerli olmadığını söyleyen dolandırıcılar olabilir, hiçbirine kulak asmayın ve müzenin keyfini çıkartın. Dilerseniz müzeyi rehberli turlar ile de keyifle gezebilirsiniz.

İSPANYOL MERDİVENLERİ

Aşk Çeşmesi’ne yürüyerek 10 dakika uzaklıktaki İspanyol Merdivenleri, Romalılar için önemli bir buluşma noktası konumunda. Önünde bulunan meydan ile birlikte adını yakınındaki İspanyol Elçiliği’nden almış olan sosyal açıdan çevresi hareketli merdivenler, 1723-1726 yılları arasında Francesco De Sanctis tarafından Kral XV. Louis için inşa ettirilmiş.

Meydanın üst kısmında yer alan Trinita dei Monti Kilisesi’ne rahatça ulaşılabilmesi için tasarlanan merdivenlerin tam karşısında kentin en önemli alışveriş caddelerinden birisi sayılan Via Condotti, alt kısmında ise kayık şeklinde tasarıma sahip Fontana della Barcaccia yer alıyor. Roma’da gezerken yorulduğunuzda bu güzel merdivenlere oturun ve biraz soluklanın.

VİTTORİO EMANUELLE II ABİDESİ

Kentin en gösterişli yapılarından birisi olan Vittorio Emanuele II Abidesi, adını aldığı Birleşik İtalya Krallığı’nın ilk hükümdarını onurlandırmak için 1885-1911 yılları arasında Giuseppe Sacconi tarafından inşa ettirilmiş.

Asıl adı Altare della Patria olan anıtın yapılabilmesi için başta III. Paul Kulesi olmak üzere civardaki pek çok bina yıkılmış. Tasarımında Neo-Klasik stilin tercih edildiği yapının çatı kısmının iki yanında “Mahşerin Dört Atlısı” adı verilmiş iki heykel bulunuyor.

Yapı içerisinde ayrıca biri Lion of San Marco’yu diğeri ise Tiren Denizi kıyılarını temsil eden iki çeşmeye yer verilmiş. Ön tarafında hiç sönmeyen ve I. Dünya Savaşı’nda yaşamlarını yitiren askerlerin anısına yerleştirilmiş bir ateşi görebileceğiniz anıtın alt tarafında silahların, bayrakların sergilendiği İtalya Birleşme Müzesi faaliyet gösteriyor. Eğer teras kısmına çıkarsanız, pek çok gezginin yapıyı Roma gezilecek yerler listelerine alma nedeni olan etkileyici kent manzarasını seyretme olanağı bulabilirsiniz.

Pizzarium: Buranın adı konusunda biraz şüphelerimiz var, çünkü pizza yapan her yere mantıklı olarak Pizzarium adını veriyorlar. Bu yüzden doğrusunu bulabilmeniz için direkt verdiğim adrese yönelin. Burası Vedat Milor’un de önerdiği, “tava pizzası” yapan, ayakta ya da önündeki banka oturarak pizza yiyebileceğiniz küçücük bir yer. Sürekli olarak taze ve yeni çeşitler geliyor, hızlı bir öğlen yemeği için Vatikan’a gitmeden önce buraya uğrayabilirsiniz. Zaten yukarıda da söz ettiğimiz “gitmezseniz gerzeksiniz” önerileri arasında burayla bol bol karşılaşacağınızı düşünüyoruz, Roma’da yerine getirmeniz gereken turistik görevlerde ilk sıralarda geliyor.

Sevgili okurlarım tabii ki ROMA anlatmakla bitmez ancak ben biraz da internetten yardım alarak rehberimizin anlattıklarını ve anımsadığım kadar ki kısmını size aktarabildim. Bir başka seyahat noktasında buluşmak dileğiyle esen kalınız.