GAVS-UL AZAM ŞEYH SEYYİD ABDÜLKADİR GEYLANİ (kuddisiye sırra hu)

* Gavzul Azam Şeyh Seyyid Abdulkadir Geylani (kuddise SırraHu)

Büyük islam âlimlerinden, evliyanın en meşhurlarındandır.

Künyesi Ebû Muhammed'dir. Gavs'ül A'zam- Muhyiddin, Kukb-i Rabbâni, Sultanı Evliya, Kutb-i a'zam, Bâz-ül Eşheb gibi lakapları vardı.

470(m-1077) yılında İran'ın Geylan şehrinde doğdu. Bu sebeple de Geylani denilmiştir.

561(m-1166) yılında Bağdat'ta vefat etti. Türbesi Bağdat'tadır.

Babası Hz. Hasan'ın (ra), Annesi Hz. Hüseyin'in (ra) soyundandır.

Babası ve annesi Peygamberimiz (sallAllahu aleyhi vessellem) Efendimizin soyundan olduğu için hem şerif hem de seyyiddir.

ŞEYH SEYYİD ABDÜLKADİR GEYLANI HAZRETLERİNİN BABA TARAFI SOY ŞECERESİ

1 Hz İmamı Ali [Necef] H40 M660

2 Oğlu Seyyıd İmamı Hasan [Medine] H50 M670

3 Oğlu Şerif Hasanül Müsenna (Şeyh Hasan Şazili ceddi)

4 Oğlu Şerif Abdullah Muhid

5 Oğlu Şerıf Musa El Cevni

6 Oğlu Şerif Abdullah Sani

7 Oğlu Şerif Musa Sani

8 Oğlu Şerif Davud

9 Oğlu Şerif Muhammed

10 Oğlu Şerif Yahya

11 Oğlu Şerif Ebu Salih Cengi

12 Oğlu Şerif Abdülkadir Geylani [Bağdat] (Kadriyye Tarikatı Piri) H561 M1165

ŞEYH SEYYID ABDÜLKADİR GEZLANİ HZ.LERİNİN ANNE TARAFI SOY ŞECERESİ

1 Hz İmamı Ali [Necef] radiyAllahu anh H40 M660

2 Oğlu Seyyid İmam ı Hüseyin [Kerbela] H61 M680

3 Oğlu Seyyıd İmam-ı Zeynelabidin [Medine] H94 M712

4 Oğlu Seyyıd İmam-ı Muhammed Bakır [Medine] H113 M731

5 Oğlu Seyyıd İmam-ı Ca’fer-i Sadık [Medine] H148 M765

6 Oğlu Seyyid İmam-ı Musa-i Kazım [Bağdat] H183 M799

7 Oğlu Seyyid İmam-ı Ali Rıza [Meşhed] H203 M818

8 Oğlu Şeyh Seyyıd Ca’fer-i Sani

9 Oğlu Şeyh Seyyid Musa

10 Oğlu Şeyh Seyyid Kemaleddin

11 Oğlu Şeyh Seyyid Abdullah

12 Oğlu Şeyh Seyyid Mahmud

13 Oğlu Şeyh Seyyıd Cemaleddin

14 Oğlu Şeyh Şeyyid Abdullah

15 Kızı Seyyide Fatıma

16 Oğlu Şeyh Seyyid Abdülkadir Geylani [Bağdat] (Kadriyye Tarikatı Piri) H561 M1165

Babası ve annesi evliya idiler. Abdulkadir Geylani fıkıh ve hadis ilimlerinde müctehid idi. Tasavvufda ise çok yüksek bir evliya ve mürşidi kâmillerin en başta gelenlerindendir.

Seyyid Abdulkâdir Geylani (ks) hazretleri önce doğduğu yerde ilim öğrenmeye başladı, küçük yaşda Kur'an-ı Kerimi ezberledi. Daha sonra Bağdat'a gidip zamanın meşhur âlimlerinden ilim tahsil etti.

Bebekken ramazanda annesini emmeyen Seyyid Abdulkadir Geylani (kuddise sirraHu) hazretleri Bağdata ilim tahsiline gidişini şöyle anlatır. Küçük idim, Arefe günü çift sürmek için tarlaya gittim. Tarlada öküz dile geldi, "Sen bunun için yaratılmadın ve bununla emrolunmadın" dedi. Eve geldim, durumu anneme anlattım. Babamdan miras olarak kalan kırk altını koltuğuma dikti ve beni Bağdat'a ilim öğrenmem için gönderdi. Giderken eşkıyalar yolda bizi çevirdi, bana senin neyin var dediler. Ben de; "kırk altınım var" dedim önce inanmadılar, sonra üzerimi aradılar, altınları bulunca: "Neden söyledin? sorularına, "Anneme yalan söylemiyeceğime söz verdim" deyince, eşkiyanın reisi "Bu kadar senedir ben, beni yaratıp yetiştiren Rabbime verdiğim söze ihânet ediyorum" dedi ve orada hepside tevbe etti. İlk olarak elimde tevbe eden bu altmış kişi oldu.

Bağdat'ta çok ünlü hocalardan hadis, fıkıh ve tasavvuf dersleri aldı ve çok iyi yetişti. Daha sonra ders ve va'z vermeye başladı. Sohbetleri Bağdat'ta çok ilgi gördü ve herkes O'nu dinlemeye geliyordu. Daha sonra va'zı bırakıp inzivaya çekildi. Yirmibeş yıl Bağdat'ın Kerh harabelerinde dolaştı. Bu arada Kur'an okuyor, oruç tutuyor nefsini terbiye için çoğu zaman aç kalıyordu. Bu süre içerisinde birçok kez Hızır (aleyhisselam) ile görüştü. Tekrar Va'z ve sohbetlerine başladı. Hem va'z ediyor, hem öğrenci yetiştiriyor hemde cuma ve cumartesi sabahları, salı günüde akşamları olmak üzere haftada üç gün âlimlerle sohbet ediyordu. Talebelerden ve âlimlerden gelen bütün sorulara kızmadan cevap veriyor ve onların iyi yetişmeleri için aşırı gayret sarfediyordu. Evinden misâfiri hiç eksik olmuyor, fakirlere elinden geldiğince yardım ediyordu. O'nu görüp sohbetini dinleyenler "Bundan daha lütufkar kimse olmaz" diyorlardı.

Fıkıh ve Hadis ilimlerinde müctehiddi. Önce Şâfi mezhebinde olduğu halde, Hanbeli mezhebinin ortadan kalkmakta olduğunu görerek Hanbeli mezhebine geçti ve onu ayağa kaldırdı. Tasavvuf "Bir müslümanın İslam ahlakı ile ahlaklanması için lazım olan bilgileri ve yolları öğreten ilimdir. Diye tarif etti. "Çok iyi öğrendiği tasavvuf bilgisi ile cehrî zikirle Hz. Ali (kv)'den gelen kolu genişleterek KADİRİ Tarikatı adını verdi. Oniki imamların ve evliyaullahın büyük çoğunluğunun yolu olduğu için İmâmı Rabbâni (ks) Hazreti bu yola "Nübüvvet Yolu" demiştir.

Yaşadığı dönemdeki bütün tarikatların mürşidliğini yaptı. Hâfi ve Cehrî zikir çeken bütün tarikat mürşidleri O'ndan feyz aldı. İmamı Rabbani hazretleri buyuruyor ki: "Abdulkâdir Geylâni Vilayet-i Muhammediyyenin son noktasına ulaşmıştır. Bu ümmetde keramet ençok onda görülmüştür. Abdulkâdir Geylâni (ks) Hazretlerini kendi yazdıkları dışında hakkında çok sayıda kitap yazmış olup kendi eserlerinden kaynak kitap olarak istifade edilmektedir. Tasavvufun önde gidenlerine göre: "O, Sıddîkların imamı, ariflerin hücceti, marifetin ruhudur. Evliyanın en büyüğüdür. "Gavsu-I Azam" olarak da bilinen Abdulkâdir Geylani (ks) Hazretlerinin "Fethü'r-Rabbani" isimli eserinden aldığımız bazı öğütleri. Şeriatın ahkamı ve ilmi ile amel et. Onun emrinden dışarı çıkma. Allah ile arandaki ahdi unutma. Nefsine, hevai arzularına şeytanına, meşru olmayan duygularına ve dünyaya karşı cihad aç. Onların kötülüklerini bertaraf edebilmek için kendileriyle savaş. İzzet ve Celâl sahibi Allahın yardımından asla ümit kesme. Günahlar küfrün habercileri elçileridir. Nitekim sıtmada ölümün habercisi ve elçisidir.